5411 Sayılı Bankacılık Kanunu – Bölüm 2
Pay edinim ve devirleri
MADDE 18-
Bir kisinin, bir bankada doğrudan veya dolaylı pay sahipliği yoluyla
sermayenin yüzde onunu ve daha fazlasını temsil eden payları edinmesi veya bir
ortağa ait doğrudan veya dolaylı payların sermayenin yüzde on, yüzde yirmi, yüzde
otuzüç veya yüzde ellisini asması sonucunu veren pay edinimleri ile bir ortağa ait
payların, bu oranların altına düsmesi sonucunu veren pay devirleri Kurulun iznine
tâbidir.
Yönetim kuruluna veya denetim komitesine üye belirleme imtiyazı veren payların
tesisi, devri veya yeni imtiyazlı pay ihracı yukarıdaki oransal sınırlara bakılmaksızın
Kurulun iznine tâbidir.
Bu izinlerin verilmesinde, bankanın devralınan hisselerinin nominal değerinin yüzde
biri oranında devir payının devralan tarafından Fona yatırılması zorunludur.
Ortak sayısının besten asağı düsmesine yol açan islemler ile izin alınmadan yapılan
pay devirleri pay defterine kaydolunmaz. Bu hükme aykırı olarak pay defterine
yapılan kayıtlar hükümsüzdür. Oy hakkı edinilmesi ve hisseler üzerinde intifa hakkı
tesisinde de bu hüküm uygulanır.
Nitelikli paya sahip olan ortakların kurucularda aranan nitelikleri tasıması sarttır.
Kurucularda aranan nitelikleri kaybeden nitelikli paya sahip ortaklar temettü dısındaki
ortaklık haklarından yararlanamaz. Bu halde, diğer ortaklık hakları Kurumun bildirimi
üzerine Fon tarafından kullanılır. Bu ortaklar sermayedeki doğrudan ve dolaylı payları
yüzde onun altına düsene kadar rüçhan haklarını kullanamazlar.
Bir bankanın sermayesinin yüzde on veya daha fazlasına sahip olan tüzel kisilerin
paylarının doğrudan veya dolaylı olarak birinci fıkrada belirtilen oranlar veya esaslar
dahilinde el değistirmesi, devralacak ortağın kurucularda aranan nitelikleri tasıması
s
artıyla Kurulun iznine tâbidir.
Kurulun izni olmadan payların devredilmesi hâlinde, bu paylara ait temettü hariç
ortaklık hakları Fon tarafından kullanılır.
Hisseleri borsada islem gören bankaların hisselerinin borsadan alınması ve bir
bankanın hisselerinin 2004 sayılı Đcra ve Đflas Kanunu hükümlerine göre icra
dairesinden satın alınması durumunda gerçeklestirilecek islemlere ve bu maddenin
uygulanmasına dair usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Birle
sme, Bölünme, Hisse Değisimi ve Đ
radi Tasfiye
Birle
sme, bölünme ve hisse değis
imi
MADDE 19-
Türkiye’de faaliyette bulunan bankalardan birinin; diğer bir veya
birkaç banka veya finansal kurulus ile birlesmesi veya bütün aktif ve pasifi ile diğer
hak ve yükümlülüklerini Türkiye’de faaliyette bulunan diğer bir bankaya devretmesi,
bütün aktif ve pasifleri ile diğer hak ve yükümlülüklerini devir alması veya bölünmesi
ya da hisse değisimi Kurulun iznine bağlıdır. Đzin tarihinden itibaren üç ay içinde
ilgili bankaların yetkili organlarınca karar alınarak gerekli islemlere geçilmediği
12
takdirde, verilen izin geçersiz olur. Bankaların bu Kanun hükümlerine göre birlesme,
bölünme ve devirlerinde 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile devir veya birlesmeye
konu bankaların toplam aktiflerinin sektör içindeki paylarının yüzde yirmiyi
geçmemesi kaydıyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 7, 10 ve 11
inci maddeleri hükümleri uygulanmaz. Birlesme veya devir isleminin kesinlesmesini
müteakip, devredilen kurulusun bütün aktif ve pasifleri ile diğer hak ve
yükümlülükleri devralan bankaya geçer ve devredilen kurulusun tüzel kisiliği sona
ererek kaydı Ticaret Sicilinden silinir.
Bu madde hükmünün uygulanmasına iliskin usûl ve esaslar Kurum tarafından
çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.
Đ
radi tasfiye
MADDE 20-
Bankaların faaliyetlerine son vermeleri ve tasfiyeleri Kurulun iznine ve
Kurumun denetimine tâbidir.
Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar faaliyetlerine son vermek ve bunları tasfiye
etmek istedikleri takdirde, durumu Türkiye çapında basımı ve dağıtımı yapılan en az
iki gazete ile ilân ve mevduat sahipleri veya katılım fonu sahipleri ile alacaklılarına
veya bu durumda sayılabilecek kisi ve kurumlara tebliğ ederek ellerinde bulunan aynî
ve nakdî her türlü mevduat veya katılım fonu ile emanet ve cari hesap bakiyelerini ve
sair borçlarını, vadeli olsalar bile vadelerini beklemeksizin iki ay içinde iadeye ve bu
süre içerisinde sahibi basvurmayan aynî ve nakdî her türlü mevduat, katılım fonu,
emanet ve alacakları Kuruma tevdi etmeye mecburdurlar. Kurum, bu suretle verilen
değerleri, takip eden yıl basından baslamak üzere on yıl süre ile her yıl basında
usûlüne göre ilan etmek suretiyle saklar. Son ilân tarihinden itibaren altı ay içinde
aranmayan bu değerler Fona gelir kaydolunur.
Bu madde hükmünün uygulanmasına iliskin usûl ve esaslar Kurum tarafından
çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Đ
zin Bas
vurularının Reddi
Đ
zin bas
vurularının reddi
MADDE 21-
Bu Kanun hükümleri uyarınca Kuruma yapılan izin basvuruları;
denetimin etkin bir sekilde ifa edilmesine engel olabilecek nitelikte doğrudan veya
dolaylı herhangi bir iliskinin varlığı veya izne tâbi islem için öngörülen kosulların,
niteliklerin, yeterliliklerin izin basvurusu esnasında ya da değerlendirme sürecinde
sağlanamaması veya kaybedilmesi hâlinde Kurulca reddedilir. Ret kararları ilgililere
gerekçeli olarak bildirilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kurumsal Yönetim
B
ĐRĐNCĐ
BÖLÜM
13
MADDE 22-
Kurumsal yönetime iliskin yapı ve süreçler ve bunlara iliskin ilkeler
Sermaye Piyasası Kurulu ile kurulus birliklerinin de görüsü alınarak Kurul tarafından
belirlenir.
Yönetim kurulu
MADDE 23-
Bankaların yönetim kurulları genel müdür dahil bes kisiden az olamaz.
Genel müdür, bulunmadığı hallerde vekili, yönetim kurulunun doğal üyesidir. Bu
Kanunda genel müdür için öngörülen sartlar, yönetim kurulu üyelerinin yarıdan bir
fazlası için de aranır. Murahhas üyelerin genel müdürde aranan sartları tasımaları
zorunludur. Yönetim kurulu üyeliğine seçilenler ve herhangi bir nedenle bosalma
hâlinde görevlendirilenler, bu maddede aranan sartları tasıdıklarını gösteren belgelerle
birlikte yedi is günü içerisinde Kuruma bildirilir. Genel müdürlük ve yönetim kurulu
baskanlığı görevleri aynı kisi tarafından icra edilemez. Yönetim kurulu üyelerinin bu
Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen
s
artları tasıması gerekir.
Türkiye’de sube açmak suretiyle faaliyette bulunan yurt dısında kurulu bankaların
Türkiye’deki yönetim merkezlerinde, yönetim kurulu yetki ve sorumluluklarını
tasıyan, merkez sube müdürünün de dahil olduğu en az üç kisilik bir müdürler kurulu
olusturmaları zorunludur. Bu Kanunun uygulanmasında müdürler kurulu yönetim
kurulu hükmünde olup, birinci fıkrada belirtilen sartlar müdürler kurulu üyeleri için
de aranır.
Đ
ç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemlerinin ilgili mevzuata uygun olarak tesis
edilmesi, islerliğinin, uygunluğunun ve yeterliliğinin sağlanması, finansal raporlama
sistemlerinin güvence altına alınması, banka içindeki yetki ve sorumlulukların
belirlenmesi yönetim kurulunun sorumluluğundadır.
Denetim komitesi
MADDE 24-
Bankaların, yönetim kurullarınca yönetim kurulunun denetim ve
gözetim faaliyetlerinin yerine getirilmesine yardımcı olmak üzere denetim komitesi
olusturulur. Denetim komitesi en az iki üyeden olusur. Denetim komitesi üyeleri icraî
görevi bulunmayan yönetim kurulu üyeleri arasından seçilir. Türkiye’de sube olarak
faaliyet gösteren bankalarda ise kendisine bağlı icraî mahiyette faaliyet gösteren bir
birim bulunmayan müdürler kurulu üyelerinden biri görevlendirilir.
Denetim komitesi üyelerinin, Kurulca belirlenen niteliklere sahip olmaları sarttır.
Buna iliskin bilgi ve belgeler atamanın yapılmasını müteakiben en geç yedi is günü
içinde Kuruma bildirilir.
Denetim komitesi, yönetim kurulu adına bankanın iç kontrol, risk yönetimi ve iç
denetim sistemlerinin etkinliğini ve yeterliliğini, bu sistemler ile muhasebe ve
raporlama sistemlerinin bu Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde isleyisini ve
üretilen bilgilerin bütünlüğünü gözetmek, bağımsız denetim kuruluslarının yönetim
kurulu tarafından seçilmesinde gerekli ön değerlendirmeleri yapmak, yönetim kurulu
tarafından seçilen bağımsız denetim kuruluslarının faaliyetlerini düzenli olarak
izlemek, bu Kanun kapsamında ana ortaklık niteliğindeki kuruluslarda, konsolide
denetime tâbi kurulusların iç denetim islevlerinin konsolide olarak sürdürülmesini ve
esgüdümünü sağlamakla görevli ve sorumludur.
14
Denetim komitesi, iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi sistemleri kapsamında
olusturulan birimlerden ve bağımsız denetim kuruluslarından; görevlerinin ifasıyla
ilgili olarak düzenli raporlar almak ve bankanın faaliyetlerinin sürekliliği ve güven
içinde yürütülmesini olumsuz etkileyebilecek hususlar veya mevzuata ve iç
düzenlemelere aykırılıklar bulunması hâlinde bu hususları yönetim kuruluna
bildirmekle yükümlüdür.
Denetim komitesi, altı aylık dönemleri asmamak kaydıyla icra ettiği faaliyetlerin
sonuçları ile bankada alınması gereken önlemlere, yapılmasına ihtiyaç duyulan
uygulamalara ve bankanın faaliyetlerinin güven içinde sürdürülmesi bakımından
önemli gördüğü diğer hususlara iliskin görüslerini yönetim kuruluna bildirmekle
yükümlüdür.
Denetim komitesi, bankanın tüm birimlerinden, anlasmalı destek hizmeti kurulusları
ve bağımsız denetim kuruluslarından bilgi ve belge almaya, bedeli banka tarafından
karsılanmak suretiyle konularında ihtisas sahibi kisilerden yönetim kurulunun onayına
bağlı olarak danısmanlık hizmeti sağlamaya yetkilidir. Denetim komitesinin görev,
yetki ve sorumlulukları ile çalısma usûl ve esasları yönetim kurulu tarafından
düzenlenir.
Genel müdür ve yardımcıları
MADDE 25-
Banka genel müdürlerinin hukuk, iktisat, maliye, bankacılık, isletme,
kamu yönetimi ve dengi dallarda en az lisans düzeyinde, mühendislik alanında lisans
düzeyinde öğrenim görmüs olanların ise belirtilen alanlarda lisansüstü öğrenim
görmüs olmaları ve bankacılık veya isletmecilik alanında en az on yıllık meslekî
deneyime sahip olmaları sarttır.
Genel müdür yardımcılarının en az yedi yıllık meslekî deneyime sahip ve asgarî üçte
ikisinin birinci fıkrada belirtilen alanlarda en az lisans düzeyinde öğrenim görmüs
olması sarttır. Baska unvanlarla istihdam edilseler dahi, yetki ve görevleri itibarıyla
genel müdür yardımcısına denk veya daha üst konumlarda icraî nitelikte görev yapan
diğer yöneticiler de bu Kanunun genel müdür yardımcılarına iliskin hükümlerine
tâbidir.
Genel müdürlüğe ve yardımcılıklarına atanacakların, bu maddede aranan sartları
tasıdıklarını gösteren belgelerle birlikte Kuruma bildirilmesi sarttır. Bildirimden
itibaren yedi is günü içinde Kurumca olumsuz görüs bildirilmemesi durumunda ilgili
kisilerin atamaları yapılabilir.
Herhangi bir nedenle görevden ayrılan genel müdür ve yardımcılarının görevden
ayrılma nedenleri, ilgili banka ve görevden ayrılan tarafından yedi is günü içinde
Kuruma bildirilir.
Bu madde uygulamasında, genel müdürün sahip olması gereken nitelikler ve
atanmalarına veya görevden ayrılmalarına iliskin yükümlülükler bakımından, yurt
dısında kurulu bankaların Türkiye’deki merkez subesi müdürü, genel müdür gibi
değerlendirilir.
Genel müdür ve genel müdür yardımcıları, konsolide denetime tâbi ortaklıklar hariç
baska bir ticari kurulusta tam veya yarı zamanlı olarak görev alamaz.
15
Çalı
sma ve imza yetkisi yasağ
ı
MADDE 26-
Bu Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d)
bentlerinde belirtilen sartları tasımayan kisiler, bankalarda genel müdür, genel müdür
yardımcısı veya imza yetkisini haiz görevli olarak çalıstırılamazlar. Bankalar, bu
kimselerin imza yetkilerini derhal kaldırmak zorundadırlar.
Kurum denetimleri sonucunda, bu Kanun veya ilgili diğer mevzuat hükümlerini ihlâl
ettikleri ve bankanın emin bir sekilde çalısmasını tehlikeye düsürdükleri tespit edilen
ve haklarında kanunî kovusturma talep edilen banka mensuplarının, imza yetkileri
Kurul kararı ile geçici olarak kaldırılır. Bu kimseler, Kurulun izni olmadıkça imza
yetkisini haiz personel olarak hiçbir bankada çalıstırılamazlar.
Yemin ve mal beyanı
MADDE 27-
Bankaların yönetim kurulu üyeleri ile müdürler kurulu baskan ve
üyeleri, seçilmeleri veya atanmalarından sonra yerel ticaret mahkemesi huzurunda
yemin etmedikçe göreve baslayamazlar. Bu kisiler ile genel müdür ve yardımcıları ve
imza yetkisine sahip mensuplarından bölge müdürleri, sube müdürleri ve genel
müdürlük merkez teskilatında yer alan bölüm, kısım, grup ve bunlara esdeğer isimler
altında faaliyet gösteren birimlerin yöneticileri 3628 sayılı Mal Bildiriminde
Bulunulması, Rüsvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümlerine tâbidirler.
Yemin ve mal beyanına iliskin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.
Karar defteri
MADDE 28-
Yönetim kurulu, denetim komitesi ve kredi komitesi ile müdürler kurulu
kararları, aralarında açıklık bırakılmamak ve satır aralarında çıkıntı olmamak sartıyla
tarih ve numara sırasıyla 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun defterlerle ilgili
hükümleri gereğince onaylanmıs müteselsil sayfa numaralı ayrı birer deftere metnin
doğruluğundan hiçbir sekilde süpheyi davet etmeyecek sekilde günü gününe
kaydedilir ve her kararın altı, üyeler tarafından karar tarihinden itibaren en geç bir ay
içinde imza olunur. Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar çerçevesinde, yıl sonlarında
ciltlettirilmeleri kaydıyla karar defterleri yerine yaprakları noterce tasdikli ve
müteselsil sıra numaralı ayrı kalamoza kullanılabilir.
Đ
KĐNCĐ
BÖLÜM
Đ
ç Sistemler
Đ
ç sistemlere ilis
kin yükümlülükler
MADDE 29-
Bankalar, maruz kaldıkları risklerin izlenmesi, kontrolünün sağlanması,
faaliyetlerinin kapsamı ve yapısıyla uyumlu ve değisen kosullara uygun, tüm sube ve
konsolidasyona tâbi ortaklıklarını kapsayan yeterli ve etkin bir iç kontrol, risk
yönetimi ve iç denetim sistemi kurmak ve isletmekle yükümlüdürler.
Đ
ç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemlerinin kurulusuna, isleyisine,
yeterliliğine, olusturulacak birimlere, icra edilecek faaliyetlere, üst yönetimin görev
ve sorumlulukları ile Kuruma yapılacak raporlamalara iliskin usûl ve esaslar Kurulca
belirlenir.
Đ
ç kontrol sistemi
16
MADDE 30-
Bankalar, iç kontrol sistemi kapsamında, faaliyetlerinin mevzuata, iç
düzenlemelerine ve bankacılık teamüllerine uygun olarak yürütülmesini, muhasebe ve
raporlama sisteminin bütünlüğünü, güvenilirliğini ve bilgilerin zamanında elde
edilebilirliğini her seviyedeki personeli tarafından uyulacak ve uygulanacak sürekli
kontrol faaliyetleri ile sağlamak, görevlerin fonksiyonel ayrımlarını, yetki ve
sorumlulukların paylasımını, fon ödemelerini, banka islemlerinin mutabakatını,
varlıkların korunmasını ve yükümlülüklerin kontrol altında tutulmasını temin etmek,
maruz kalınan her türlü riskin tanınması, değerlendirilmesi ve yönetimi için gerekli alt
yapıyı hazırlamak ve yeterli iletisim ağını olusturmak zorundadır. Đç kontrol
faaliyetleri yönetim kuruluna bağlı olarak çalısacak iç kontrol birimi ve personeli
tarafından yürütülür.
Risk yönetimi sistemi
MADDE 31-
Bankalar risk yönetimi sistemi kapsamında, risk politikalarını Kurulca
belirlenen esaslar çerçevesinde olusturmak, uygulamak ve raporlamak zorundadır.
Risk yönetimi faaliyetleri yönetim kuruluna bağlı olarak çalısacak risk yönetimi
birimi ve personeli tarafından yürütülür.
Đ
ç denetim sistemi
MADDE 32-
Bankalar bütün birim, sube ve konsolidasyona tâbi ortaklıklarını
kapsayan bir iç denetim sistemi kurmak zorundadır. Bu çerçevede, faaliyetlerin
mevzuata, ana sözlesmeye, iç düzenlemelere ve bankacılık ilkelerine uygunluğu,
banka müfettisleri tarafından denetlenir.
Đ
ç denetim faaliyetleri, tarafsız ve bağımsız bir sekilde, gerekli meslekî özen
gösterilerek, yeterli sayıda müfettis tarafından yerine getirilir. Ana ortaklık
niteliğindeki bankanın iç denetiminde görev alanlar konsolidasyona tâbi ortaklıklarda
iç denetim görevini ifa edebilir. Đç denetimle görevli birimce veya yetkili
müfettislerce bu Kanunun 29 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamında
düzenlenecek iç denetim raporunun, en az üçer aylık dönemler itibarıyla ve denetim
komitesi aracılığıyla yönetim kuruluna tevdii zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yetkili Kurulu
s
lar
Ba
ğımsız denetim kurulus
ları
MADDE 33-
Bu Kanunun 15 inci maddesine göre yetkilendirilecek bağımsız denetim
kuruluslarının çalısmalarına iliskin esaslar Türkiye Serbest Muhasebeci Malî
Müsavirler ve Yeminli Malî Müsavirler Odaları Birliği,Türkiye Muhasebe
Standartları Kurulu, Merkez Bankası ve kurulus birliklerinin görüsü alınarak Kurulca
düzenlenir. Bağımsız denetim kurulusları, bu Kanun uyarınca yaptıkları faaliyetler
dolayısıyla üçüncü kisilere verdikleri zararlardan sorumludurlar.
Bağımsız denetim kurulusları denetim esnasında, bankanın varlığını tehlikeye
sokabilecek veya yöneticilerin Kanun veya esas sözlesmeyi ihlâl etmis olduklarını
gösteren hususları tespit ederse, durumu derhal Kuruma bildirir. Bu bildirim, meslekî
gizlilik prensiplerinin ve anlasmalarının veya bankacılık sırlarına iliskin
yükümlülüklerin ihlâl edildiği anlamına gelmez.
De
ğerleme ve derecelendirme kurulus
ları
17
MADDE 34-
Bu Kanun ve bu Kanuna istinaden çıkarılan düzenlemelerde öngörülen
değerlemeler ve derecelendirmeler, Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar çerçevesinde,
değerleme ve derecelendirme kuruluslarına yaptırılır.
Destek hizmeti kurulu
s
ları
MADDE 35-
Bankalar, destek hizmetinden doğabilecek riskler ile bunların
yönetilmesine, beklenen fayda ve maliyetin değerlendirilmesine iliskin
hazırlayacakları programı Kuruma ibraz etmek zorundadır. Destek hizmeti, bankaların
yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini, ilgili düzenlemelere uymalarını ve etkin
biçimde denetlenmelerini engelleyici nitelikte olamaz.
Destek hizmeti kuruluslarına ve hizmet alınabilecek konulara iliskin usûl ve esaslar
Kurulca belirlenir.
Sorumluluk sigortası
MADDE 36-
Bağımsız denetim, değerleme, derecelendirme ve destek hizmeti
kurulusları, verdikleri hizmetlerden doğabilecek zararları karsılamak amacıyla
sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır. Bu maddenin uygulanmasına iliskin usûl
ve esaslar Kurulca belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Finansal Raporlama
Muhasebe ve raporlama sistemi
MADDE 37-
Bankalar, kurulus birliklerinin ve Türkiye Muhasebe Standartları
Kurulunun görüsü alınmak suretiyle Kurul tarafından uluslararası standartlar esas
alınarak belirlenecek usûl ve esaslara uygun olarak muhasebe sistemlerinde tekdüzeni
uygulamak; tüm islemlerini gerçek mahiyetlerine uygun surette muhasebelestirmek;
finansal raporlarını bilgi edinme ihtiyacını karsılayabilecek biçim ve içerikte,
anlasılır, güvenilir ve karsılastırılabilir, denetime, analize ve yorumlamaya elverisli,
zamanında ve doğru sekilde düzenlemek zorundadır.
Bankalar, kanunî ve yardımcı defter ve kayıtlarını, subeleri, yurt içi ve yurt dısındaki
muhabirleri ile hesap mutabakatı sağlamadan bilançolarını kapatamazlar.
Yayımlanan finansal tabloların gerçeğe aykırı olduğunun tespiti hâlinde Kurul gerekli
tedbirleri almaya yetkilidir.
Konsolide finansal raporlar
MADDE 38-
Ana ortaklık, finansal durum ve faaliyet sonuçları hakkında bir bütün
olarak bilgi vermek amacıyla 37 nci maddeye istinaden Kurulca düzenlenen usûl ve
esaslar çerçevesinde konsolide finansal raporlar düzenlemek zorundadır. Konsolide
finansal rapor kapsamında bulunan kuruluslar, kendilerinden konsolide finansal
raporların düzenlenmesine iliskin olarak istenecek her türlü bilgi ve belgeyi ilgili ana
ortaklığa vermekle yükümlüdür.
Finansal raporların imzalanması, sunulması, ilânı ve denetimi
MADDE 39-
Bankalar tarafından hazırlanan finansal raporlardan Kurulca
belirlenecek olanların, yönetim kurulu baskanı, denetim komitesi üyeleri, genel müdür
ile finansal raporlamadan sorumlu genel müdür yardımcısı ve ilgili birim müdürü
18
veya bu unvanlara esdeğer kisiler tarafından ad, soyad ve unvan belirtilmek suretiyle
finansal raporlamaya iliskin düzenlemelere ve muhasebe kayıtlarına uygun olduğu
belirtilerek imzalanması zorunludur. Đmza yükümlülüğü, Türkiye’de sube açmak
suretiyle faaliyette bulunan bankalarda müdürler kurulu üyelerince yerine getirilir.
Bankaların genel kurullarına sunacağı yıllık finansal raporların bağımsız denetim
kuruluslarınca onaylanması sarttır.
Bankalar, düzenleyecekleri finansal raporlarını, Kurulun belirleyeceği usûl ve esaslar
çerçevesinde ilgili mercilere sunmak ve ilân etmek zorundadırlar.
Yıllık faaliyet raporu
MADDE 40-
Bankalar, statülerine, yönetim ve organizasyon yapılarına, insan
kaynaklarına, faaliyetlerine, finansal durumlarına, yönetimin değerlendirmeleri ve
geleceğe yönelik beklentilerine iliskin bilgileri, finansal tablolarını, özet yönetim
kurulu raporunu ve bağımsız denetim raporunu da içeren yıllık faaliyet raporu
hazırlamak zorundadırlar. Faaliyet raporunun hazırlanmasına, ilgili mercilere
bildirilmesine ve kamuya açıklanmasına iliskin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.
Sorumluluk
MADDE 41-
Yönetim kurulu, bu Kanunun 37 nci maddesi uyarınca faaliyetlerin
muhasebelestirilmesi, finansal tabloların hazırlanması, onaylanması, denetlenmesi,
yetkili mercilere sunulması ve yayımlanması dâhil finansal raporlama sistemini,
görev, yetki ve sorumlulukları belirlemek, bilgi sistemlerini yeterli hale getirmek ve
uygulamayı gözetmekle yükümlüdür.
Belgelerin saklanması
MADDE 42-
Alınan yazılar ve faaliyetler ile ilgili belgelerin asılları veya bunun
mümkün olmadığı hâllerde sıhhatlerinden süpheye mahal vermeyecek kopyaları ve
yazılan yazıların makine ile alınmıs, tarih ve numara sırası verilerek düzenlenecek
suretleri, usûlleri çerçevesinde ilgili banka nezdinde on yıl süreyle saklanır. Bu
belgelerin mikrofilm, mikrofis seklinde veya elektronik, manyetik veya benzeri
ortamlarda saklanmaları mümkündür. Bu maddenin uygulanmasına iliskin usûl ve
esaslar Kurulca belirlenir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Koruyucu Hükümler
B
ĐRĐNCĐ
BÖLÜM
Özkaynaklar ve Standart Oranlar
Koruyucu düzenlemeler
MADDE 43-
Kurul; bankaların varlıkları, alacakları, özkaynakları, borç, yükümlülük
ve taahhütleri, gelir ve giderleri arasındaki ilgi ve dengelerin ve malî bünyeyi
etkileyen diğer tüm unsurların ve maruz kalınan risklerin tespiti, tahlili, izlenmesi,
ölçülmesi ve değerlendirilmesi amacıyla sınırlamalar ve standart oranlar da
belirlemek suretiyle gerekli düzenlemeleri yapmaya ve bunlar hakkında her türlü
tedbiri almaya yetkilidir. Bu hüküm, 38 inci madde gereğince konsolide malî tablo
hazırlama yükümlülüğü bulunan ana ortaklık için Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar
çerçevesinde konsolide ve konsolide olmayan bazda uygulanır. Bankalar, yapılan
19
düzenlemelere uymak, belirlenen sınırlamaları ve standart oranları konsolide baz da
dahil olmak üzere hesaplamak, tutturmak ve idame ettirmek ve bunlara iliskin olarak
Kurum tarafından istenen tedbirleri belirlenen süreler içinde almak ve uygulamakla
yükümlüdür.
Kurul, kurumsal yönetim hükümleri ile koruyucu hükümlerin uygulanmasını da
dikkate alarak, her bir banka ya da banka grubu için belirlenen asgarî veya azamî
standart oranlar ve sınırlardan farklı daha ihtiyatlı bir oran veya sınır tesis etmeye
veya hesaplama ve bildirim dönemlerini farklılastırmaya veya genel olarak
belirlenmemis oran ve sınırlar tespit etmeye yetkilidir.
Bu Kanun kapsamında öngörülen sınırlamalara ve standart oranlara iliskin esiklere
erisilmesi veya asımların olusması hâlinde, ilgili banka durumu derhal Kuruma
bildirmek zorundadır.
Ödenmi
s
sermaye, yedek akçeler ve özkaynak
MADDE 44-
Ödenmis sermaye, bankaların fiilen ve her türlü muvazaadan arî olarak
ödenmis veya Türkiye’ye ayrılmıs ve ödenmis sermayelerinden, bilançoda görülen
zararın yedek akçelerle karsılanamayan kısmı düsüldükten sonra kalan tutardır.
Yedek akçeler, bankaların 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve ilgili kanunlar ile ana
sözlesmelerine göre ayırdıkları yedek akçelerinden varsa bilanço zararının
düsülmesinden sonra elde edilen tutardır.
Özkaynak, ana sermaye ve katkı sermaye toplamı ile bu toplamdan sermayeden
indirilecek değerlerin düsülmesi sonucu bulunacak tutarı ifade eder.
Konsolide özkaynak, konsolide esasa göre uygulanacak kredi sınırları ile standart
oranların hesaplanmasında bu maddenin üçüncü fıkrası hükmüne göre hesaplanarak
dikkate alınır.
Bu maddeye iliskin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.
Sermaye yeterlili
ğ
i
MADDE 45-
Bu Kanunun uygulanmasında maruz kalınan riskler nedeniyle
olusabilecek zararlara karsı yeterli özkaynak bulundurulması sermaye yeterliliğini
ifade eder. Bankalar, Kurum tarafından düzenlenecek yönetmelikte öngörülen usûl ve
esaslara göre yüzde sekiz oranından az olmamak üzere belirlenecek sermaye
yeterliliği oranını hesaplamak, tutturmak, idame ettirmek ve raporlamak zorundadır.
Bankaların iç sistemleri, aktif ve malî yapıları dikkate alınarak asgarî sermaye
yeterliliği oranını artırmaya, bankalar bazında farklılastırmaya, kaynağı katılma
hesabı olan aktiflerin risk ağırlıklarının belirlenmesinde bu hesapların özelliklerini
dikkate almak suretiyle düzenleme yapmaya Kurul yetkilidir.
Likidite yeterlili
ğ
i
MADDE 46-
Bankalar, Merkez Bankasının uygun görüsü alınmak suretiyle Kurulca
belirlenecek usûl ve esaslara göre asgarî likidite düzeyini hesaplamak, tutturmak,
idame ettirmek ve raporlamak zorundadır.
20
A
s
ımların giderilmesi
MADDE 47-
Bu Kanun ve bu Kanuna istinaden çıkarılan düzenlemelerde yer alan
sınırlama ve oranlara iliskin asımların Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar
çerçevesinde giderilmesi zorunludur.
Özkaynaklarda meydana gelebilecek düsüsler nedeniyle özkaynağın belirli bir oranı
ile iliskilendirilen sınırlama ve oranlarda asımların olusması ve sartların gerektirmesi
hâlinde, bu asımlar Kurumca belirlenecek bir süre içinde giderilir. Asımların
giderilmesi için belirlenen süre içinde bu Kanunun idarî para cezalarına iliskin
hükümleri uygulanmaz.
Đ
KĐNCĐ
BÖLÜM
Krediler ve Risk Grubu
Krediler
MADDE 48-
Bankalarca verilen nakdî krediler ile teminat mektupları,
kontrgarantiler, kefaletler, aval, ciro, kabul gibi gayrinakdî krediler ve bu niteliği haiz
taahhütler, satın alınan tahvil ve benzeri sermaye piyasası araçları, tevdiatta bulunmak
suretiyle ya da herhangi bir sekil ve surette verilen ödünçler, varlıkların vadeli
satısından doğan alacaklar, vadesi geçmis nakdî krediler, tahakkuk etmekle birlikte
tahsil edilmemis faizler, gayrinakdî kredilerin nakde tahvil olan bedelleri, ters repo
islemlerinden alacaklar, vadeli islem ve opsiyon sözlesmeleri ile benzeri diğer
sözlesmeler nedeniyle üstlenilen riskler, ortaklık payları ve Kurulca kredi olarak
kabul edilen islemler izlendikleri hesaba bakılmaksızın bu Kanun uygulamasında
kredi sayılır.
Birinci fıkrada belirtilenlere ilâve olarak, kalkınma ve yatırım bankalarının finansal
kiralama yöntemiyle sağladığı finansmanlar ile katılım bankalarının tasınır ve
tasınmaz mal ve hizmet bedellerinin ödenmesi suretiyle veya kâr ve zarar ortaklığı
yatırımları, tasınmaz, ekipman veya emtia temini veya finansal kiralama, mal karsılığı
vesaikin finansmanı, ortak yatırımlar veya benzer yöntemlerle sağladıkları
finansmanlar da bu Kanun uygulamasında kredi sayılır.
Risk grubu
MADDE 49-
Bir gerçek kisi ile esi ve çocukları, bunların yönetim kurulu üyesi veya
genel müdürü oldukları veya bunların ya da bir tüzel kisinin birlikte veya tek
baslarına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettikleri ya da sınırsız sorumlulukla
katıldıkları ortaklıklar bir risk grubunu olusturur.
Bir banka ile bu bankanın nitelikli pay sahipleri, yönetim kurulu üyeleri ve genel
müdürü, bunların birlikte veya tek basına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol
ettikleri ya da bunların sınırsız sorumlulukla katıldıkları veya yönetim kurulu üyesi
ya da genel müdürü oldukları ortaklıklar bankanın dahil olduğu risk grubunu
olusturur.
Yukarıda belirtilen risk gruplarının belirlenmesinde birlikte kontrol edilen ortaklıklar,
bu ortaklıkların kontrolünü birlikte sağlayan her bir hissedarın risk grubuna dahil
edilir.
21
Bu maddenin uygulanmasında aralarında birinin ödeme güçlüğüne düsmesinin diğer
bir veya birkaçının ödeme güçlüğüne düsmesi sonucunu doğuracak boyutta kefalet,
garanti veya benzeri iliskiler bulunan gerçek ve tüzel kisiler ilgili risk gruplarına
dahil edilir.
Sermayesinin çoğunluğu ayrı ayrı veya birlikte Hazineye, Özellestirme Đdaresi
Baskanlığına, genel veya katma bütçeli dairelere ait bankalar; doğrudan veya dolaylı
olarak kontrol ettikleri ortaklıklar ile birlikte bir risk grubu olusturur.
Bankalar dısındaki kamu iktisadi tesebbüslerinin veya hisselerinin çoğunluğu
Özellestirme Đdaresi Baskanlığının elinde bulunan diğer kamu kurum ve kurulusları,
sermaye, yönetim ve denetimlerine hâkim oldukları bağlı ortaklık, istirak ve
müesseseler ile birlikte bir risk grubu olusturur.
Bu maddenin uygulanmasına, banka ve ortaklıklarda yönetim kurulu üyesi ve genel
müdür olarak görev yapanlar ve velâyet altında olmayan çocuklar bakımından aynı
risk grubuna dahil edilecek gerçek ve tüzel kisilerin tespitine iliskin usûl ve esaslar
Kurulca belirlenir.
Etiketler: bankacılık kanunu
Eklenme Tarihi: 7 Mayıs 2009
Konu hakkında yorumunuzu yazın