5411 Sayılı Bankacılık Kanunu – Bölüm 2

Pay edinim ve devirleri

MADDE 18-

Bir kisinin, bir bankada doğrudan veya dolaylı pay sahipliği yoluyla

sermayenin yüzde onunu ve daha fazlasını temsil eden payları edinmesi veya bir

ortağa ait doğrudan veya dolaylı payların sermayenin yüzde on, yüzde yirmi, yüzde

otuzüç veya yüzde ellisini asması sonucunu veren pay edinimleri ile bir ortağa ait

payların, bu oranların altına düsmesi sonucunu veren pay devirleri Kurulun iznine

tâbidir.

Yönetim kuruluna veya denetim komitesine üye belirleme imtiyazı veren payların

tesisi, devri veya yeni imtiyazlı pay ihracı yukarıdaki oransal sınırlara bakılmaksızın

Kurulun iznine tâbidir.

Bu izinlerin verilmesinde, bankanın devralınan hisselerinin nominal değerinin yüzde

biri oranında devir payının devralan tarafından Fona yatırılması zorunludur.

Ortak sayısının besten asağı düsmesine yol açan islemler ile izin alınmadan yapılan

pay devirleri pay defterine kaydolunmaz. Bu hükme aykırı olarak pay defterine

yapılan kayıtlar hükümsüzdür. Oy hakkı edinilmesi ve hisseler üzerinde intifa hakkı

tesisinde de bu hüküm uygulanır.

Nitelikli paya sahip olan ortakların kurucularda aranan nitelikleri tasıması sarttır.

Kurucularda aranan nitelikleri kaybeden nitelikli paya sahip ortaklar temettü dısındaki

ortaklık haklarından yararlanamaz. Bu halde, diğer ortaklık hakları Kurumun bildirimi

üzerine Fon tarafından kullanılır. Bu ortaklar sermayedeki doğrudan ve dolaylı payları

yüzde onun altına düsene kadar rüçhan haklarını kullanamazlar.

Bir bankanın sermayesinin yüzde on veya daha fazlasına sahip olan tüzel kisilerin

paylarının doğrudan veya dolaylı olarak birinci fıkrada belirtilen oranlar veya esaslar

dahilinde el değistirmesi, devralacak ortağın kurucularda aranan nitelikleri tasıması

s

 

artıyla Kurulun iznine tâbidir.

Kurulun izni olmadan payların devredilmesi hâlinde, bu paylara ait temettü hariç

ortaklık hakları Fon tarafından kullanılır.

Hisseleri borsada islem gören bankaların hisselerinin borsadan alınması ve bir

bankanın hisselerinin 2004 sayılı Đcra ve Đflas Kanunu hükümlerine göre icra

dairesinden satın alınması durumunda gerçeklestirilecek islemlere ve bu maddenin

uygulanmasına dair usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.

 

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Birle

sme, Bölünme, Hisse Değisimi ve Đ

radi Tasfiye

Birle

sme, bölünme ve hisse değis

imi

MADDE 19-

Türkiye’de faaliyette bulunan bankalardan birinin; diğer bir veya

birkaç banka veya finansal kurulus ile birlesmesi veya bütün aktif ve pasifi ile diğer

hak ve yükümlülüklerini Türkiye’de faaliyette bulunan diğer bir bankaya devretmesi,

bütün aktif ve pasifleri ile diğer hak ve yükümlülüklerini devir alması veya bölünmesi

ya da hisse değisimi Kurulun iznine bağlıdır. Đzin tarihinden itibaren üç ay içinde

ilgili bankaların yetkili organlarınca karar alınarak gerekli islemlere geçilmediği

12

takdirde, verilen izin geçersiz olur. Bankaların bu Kanun hükümlerine göre birlesme,

bölünme ve devirlerinde 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile devir veya birlesmeye

konu bankaların toplam aktiflerinin sektör içindeki paylarının yüzde yirmiyi

geçmemesi kaydıyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 7, 10 ve 11

inci maddeleri hükümleri uygulanmaz. Birlesme veya devir isleminin kesinlesmesini

müteakip, devredilen kurulusun bütün aktif ve pasifleri ile diğer hak ve

yükümlülükleri devralan bankaya geçer ve devredilen kurulusun tüzel kisiliği sona

ererek kaydı Ticaret Sicilinden silinir.

Bu madde hükmünün uygulanmasına iliskin usûl ve esaslar Kurum tarafından

çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.

 

Đ

 

radi tasfiye

MADDE 20-

Bankaların faaliyetlerine son vermeleri ve tasfiyeleri Kurulun iznine ve

Kurumun denetimine tâbidir.

Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar faaliyetlerine son vermek ve bunları tasfiye

etmek istedikleri takdirde, durumu Türkiye çapında basımı ve dağıtımı yapılan en az

iki gazete ile ilân ve mevduat sahipleri veya katılım fonu sahipleri ile alacaklılarına

veya bu durumda sayılabilecek kisi ve kurumlara tebliğ ederek ellerinde bulunan aynî

ve nakdî her türlü mevduat veya katılım fonu ile emanet ve cari hesap bakiyelerini ve

sair borçlarını, vadeli olsalar bile vadelerini beklemeksizin iki ay içinde iadeye ve bu

süre içerisinde sahibi basvurmayan aynî ve nakdî her türlü mevduat, katılım fonu,

emanet ve alacakları Kuruma tevdi etmeye mecburdurlar. Kurum, bu suretle verilen

değerleri, takip eden yıl basından baslamak üzere on yıl süre ile her yıl basında

usûlüne göre ilan etmek suretiyle saklar. Son ilân tarihinden itibaren altı ay içinde

aranmayan bu değerler Fona gelir kaydolunur.

Bu madde hükmünün uygulanmasına iliskin usûl ve esaslar Kurum tarafından

çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.

 

 

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Đ

 

zin Bas

vurularının Reddi

Đ

 

zin bas

vurularının reddi

MADDE 21-

Bu Kanun hükümleri uyarınca Kuruma yapılan izin basvuruları;

denetimin etkin bir sekilde ifa edilmesine engel olabilecek nitelikte doğrudan veya

dolaylı herhangi bir iliskinin varlığı veya izne tâbi islem için öngörülen kosulların,

niteliklerin, yeterliliklerin izin basvurusu esnasında ya da değerlendirme sürecinde

sağlanamaması veya kaybedilmesi hâlinde Kurulca reddedilir. Ret kararları ilgililere

gerekçeli olarak bildirilir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Kurumsal Yönetim

B

ĐRĐNCĐ

BÖLÜM

13

MADDE 22-

Kurumsal yönetime iliskin yapı ve süreçler ve bunlara iliskin ilkeler

Sermaye Piyasası Kurulu ile kurulus birliklerinin de görüsü alınarak Kurul tarafından

belirlenir.

Yönetim kurulu

MADDE 23-

Bankaların yönetim kurulları genel müdür dahil bes kisiden az olamaz.

Genel müdür, bulunmadığı hallerde vekili, yönetim kurulunun doğal üyesidir. Bu

Kanunda genel müdür için öngörülen sartlar, yönetim kurulu üyelerinin yarıdan bir

fazlası için de aranır. Murahhas üyelerin genel müdürde aranan sartları tasımaları

zorunludur. Yönetim kurulu üyeliğine seçilenler ve herhangi bir nedenle bosalma

hâlinde görevlendirilenler, bu maddede aranan sartları tasıdıklarını gösteren belgelerle

birlikte yedi is günü içerisinde Kuruma bildirilir. Genel müdürlük ve yönetim kurulu

baskanlığı görevleri aynı kisi tarafından icra edilemez. Yönetim kurulu üyelerinin bu

Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen

s

 

artları tasıması gerekir.

Türkiye’de sube açmak suretiyle faaliyette bulunan yurt dısında kurulu bankaların

Türkiye’deki yönetim merkezlerinde, yönetim kurulu yetki ve sorumluluklarını

tasıyan, merkez sube müdürünün de dahil olduğu en az üç kisilik bir müdürler kurulu

olusturmaları zorunludur. Bu Kanunun uygulanmasında müdürler kurulu yönetim

kurulu hükmünde olup, birinci fıkrada belirtilen sartlar müdürler kurulu üyeleri için

de aranır.

Đ

 

ç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemlerinin ilgili mevzuata uygun olarak tesis

edilmesi, islerliğinin, uygunluğunun ve yeterliliğinin sağlanması, finansal raporlama

sistemlerinin güvence altına alınması, banka içindeki yetki ve sorumlulukların

belirlenmesi yönetim kurulunun sorumluluğundadır.

Denetim komitesi

MADDE 24-

Bankaların, yönetim kurullarınca yönetim kurulunun denetim ve

gözetim faaliyetlerinin yerine getirilmesine yardımcı olmak üzere denetim komitesi

olusturulur. Denetim komitesi en az iki üyeden olusur. Denetim komitesi üyeleri icraî

görevi bulunmayan yönetim kurulu üyeleri arasından seçilir. Türkiye’de sube olarak

faaliyet gösteren bankalarda ise kendisine bağlı icraî mahiyette faaliyet gösteren bir

birim bulunmayan müdürler kurulu üyelerinden biri görevlendirilir.

Denetim komitesi üyelerinin, Kurulca belirlenen niteliklere sahip olmaları sarttır.

Buna iliskin bilgi ve belgeler atamanın yapılmasını müteakiben en geç yedi is günü

içinde Kuruma bildirilir.

Denetim komitesi, yönetim kurulu adına bankanın iç kontrol, risk yönetimi ve iç

denetim sistemlerinin etkinliğini ve yeterliliğini, bu sistemler ile muhasebe ve

raporlama sistemlerinin bu Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde isleyisini ve

üretilen bilgilerin bütünlüğünü gözetmek, bağımsız denetim kuruluslarının yönetim

kurulu tarafından seçilmesinde gerekli ön değerlendirmeleri yapmak, yönetim kurulu

tarafından seçilen bağımsız denetim kuruluslarının faaliyetlerini düzenli olarak

izlemek, bu Kanun kapsamında ana ortaklık niteliğindeki kuruluslarda, konsolide

denetime tâbi kurulusların iç denetim islevlerinin konsolide olarak sürdürülmesini ve

esgüdümünü sağlamakla görevli ve sorumludur.

14

Denetim komitesi, iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi sistemleri kapsamında

olusturulan birimlerden ve bağımsız denetim kuruluslarından; görevlerinin ifasıyla

ilgili olarak düzenli raporlar almak ve bankanın faaliyetlerinin sürekliliği ve güven

içinde yürütülmesini olumsuz etkileyebilecek hususlar veya mevzuata ve iç

düzenlemelere aykırılıklar bulunması hâlinde bu hususları yönetim kuruluna

bildirmekle yükümlüdür.

Denetim komitesi, altı aylık dönemleri asmamak kaydıyla icra ettiği faaliyetlerin

sonuçları ile bankada alınması gereken önlemlere, yapılmasına ihtiyaç duyulan

uygulamalara ve bankanın faaliyetlerinin güven içinde sürdürülmesi bakımından

önemli gördüğü diğer hususlara iliskin görüslerini yönetim kuruluna bildirmekle

yükümlüdür.

Denetim komitesi, bankanın tüm birimlerinden, anlasmalı destek hizmeti kurulusları

ve bağımsız denetim kuruluslarından bilgi ve belge almaya, bedeli banka tarafından

karsılanmak suretiyle konularında ihtisas sahibi kisilerden yönetim kurulunun onayına

bağlı olarak danısmanlık hizmeti sağlamaya yetkilidir. Denetim komitesinin görev,

yetki ve sorumlulukları ile çalısma usûl ve esasları yönetim kurulu tarafından

düzenlenir.

Genel müdür ve yardımcıları

MADDE 25-

Banka genel müdürlerinin hukuk, iktisat, maliye, bankacılık, isletme,

kamu yönetimi ve dengi dallarda en az lisans düzeyinde, mühendislik alanında lisans

düzeyinde öğrenim görmüs olanların ise belirtilen alanlarda lisansüstü öğrenim

görmüs olmaları ve bankacılık veya isletmecilik alanında en az on yıllık meslekî

deneyime sahip olmaları sarttır.

Genel müdür yardımcılarının en az yedi yıllık meslekî deneyime sahip ve asgarî üçte

ikisinin birinci fıkrada belirtilen alanlarda en az lisans düzeyinde öğrenim görmüs

olması sarttır. Baska unvanlarla istihdam edilseler dahi, yetki ve görevleri itibarıyla

genel müdür yardımcısına denk veya daha üst konumlarda icraî nitelikte görev yapan

diğer yöneticiler de bu Kanunun genel müdür yardımcılarına iliskin hükümlerine

tâbidir.

Genel müdürlüğe ve yardımcılıklarına atanacakların, bu maddede aranan sartları

tasıdıklarını gösteren belgelerle birlikte Kuruma bildirilmesi sarttır. Bildirimden

itibaren yedi is günü içinde Kurumca olumsuz görüs bildirilmemesi durumunda ilgili

kisilerin atamaları yapılabilir.

Herhangi bir nedenle görevden ayrılan genel müdür ve yardımcılarının görevden

ayrılma nedenleri, ilgili banka ve görevden ayrılan tarafından yedi is günü içinde

Kuruma bildirilir.

Bu madde uygulamasında, genel müdürün sahip olması gereken nitelikler ve

atanmalarına veya görevden ayrılmalarına iliskin yükümlülükler bakımından, yurt

dısında kurulu bankaların Türkiye’deki merkez subesi müdürü, genel müdür gibi

değerlendirilir.

Genel müdür ve genel müdür yardımcıları, konsolide denetime tâbi ortaklıklar hariç

baska bir ticari kurulusta tam veya yarı zamanlı olarak görev alamaz.

15

 

Çalı

sma ve imza yetkisi yasağ

ı

MADDE 26-

Bu Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d)

bentlerinde belirtilen sartları tasımayan kisiler, bankalarda genel müdür, genel müdür

yardımcısı veya imza yetkisini haiz görevli olarak çalıstırılamazlar. Bankalar, bu

kimselerin imza yetkilerini derhal kaldırmak zorundadırlar.

Kurum denetimleri sonucunda, bu Kanun veya ilgili diğer mevzuat hükümlerini ihlâl

ettikleri ve bankanın emin bir sekilde çalısmasını tehlikeye düsürdükleri tespit edilen

ve haklarında kanunî kovusturma talep edilen banka mensuplarının, imza yetkileri

Kurul kararı ile geçici olarak kaldırılır. Bu kimseler, Kurulun izni olmadıkça imza

yetkisini haiz personel olarak hiçbir bankada çalıstırılamazlar.

Yemin ve mal beyanı

MADDE 27-

Bankaların yönetim kurulu üyeleri ile müdürler kurulu baskan ve

üyeleri, seçilmeleri veya atanmalarından sonra yerel ticaret mahkemesi huzurunda

yemin etmedikçe göreve baslayamazlar. Bu kisiler ile genel müdür ve yardımcıları ve

imza yetkisine sahip mensuplarından bölge müdürleri, sube müdürleri ve genel

müdürlük merkez teskilatında yer alan bölüm, kısım, grup ve bunlara esdeğer isimler

altında faaliyet gösteren birimlerin yöneticileri 3628 sayılı Mal Bildiriminde

Bulunulması, Rüsvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümlerine tâbidirler.

Yemin ve mal beyanına iliskin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.

Karar defteri

MADDE 28-

Yönetim kurulu, denetim komitesi ve kredi komitesi ile müdürler kurulu

kararları, aralarında açıklık bırakılmamak ve satır aralarında çıkıntı olmamak sartıyla

tarih ve numara sırasıyla 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun defterlerle ilgili

hükümleri gereğince onaylanmıs müteselsil sayfa numaralı ayrı birer deftere metnin

doğruluğundan hiçbir sekilde süpheyi davet etmeyecek sekilde günü gününe

kaydedilir ve her kararın altı, üyeler tarafından karar tarihinden itibaren en geç bir ay

içinde imza olunur. Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar çerçevesinde, yıl sonlarında

ciltlettirilmeleri kaydıyla karar defterleri yerine yaprakları noterce tasdikli ve

müteselsil sıra numaralı ayrı kalamoza kullanılabilir.

 

 

 

Đ

 

KĐNCĐ

BÖLÜM

Đ

 

ç Sistemler

Đ

 

ç sistemlere ilis

kin yükümlülükler

MADDE 29-

Bankalar, maruz kaldıkları risklerin izlenmesi, kontrolünün sağlanması,

faaliyetlerinin kapsamı ve yapısıyla uyumlu ve değisen kosullara uygun, tüm sube ve

konsolidasyona tâbi ortaklıklarını kapsayan yeterli ve etkin bir iç kontrol, risk

yönetimi ve iç denetim sistemi kurmak ve isletmekle yükümlüdürler.

Đ

 

ç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemlerinin kurulusuna, isleyisine,

yeterliliğine, olusturulacak birimlere, icra edilecek faaliyetlere, üst yönetimin görev

ve sorumlulukları ile Kuruma yapılacak raporlamalara iliskin usûl ve esaslar Kurulca

belirlenir.

Đ

 

ç kontrol sistemi

16

MADDE 30-

Bankalar, iç kontrol sistemi kapsamında, faaliyetlerinin mevzuata, iç

düzenlemelerine ve bankacılık teamüllerine uygun olarak yürütülmesini, muhasebe ve

raporlama sisteminin bütünlüğünü, güvenilirliğini ve bilgilerin zamanında elde

edilebilirliğini her seviyedeki personeli tarafından uyulacak ve uygulanacak sürekli

kontrol faaliyetleri ile sağlamak, görevlerin fonksiyonel ayrımlarını, yetki ve

sorumlulukların paylasımını, fon ödemelerini, banka islemlerinin mutabakatını,

varlıkların korunmasını ve yükümlülüklerin kontrol altında tutulmasını temin etmek,

maruz kalınan her türlü riskin tanınması, değerlendirilmesi ve yönetimi için gerekli alt

yapıyı hazırlamak ve yeterli iletisim ağını olusturmak zorundadır. Đç kontrol

faaliyetleri yönetim kuruluna bağlı olarak çalısacak iç kontrol birimi ve personeli

tarafından yürütülür.

Risk yönetimi sistemi

MADDE 31-

Bankalar risk yönetimi sistemi kapsamında, risk politikalarını Kurulca

belirlenen esaslar çerçevesinde olusturmak, uygulamak ve raporlamak zorundadır.

Risk yönetimi faaliyetleri yönetim kuruluna bağlı olarak çalısacak risk yönetimi

birimi ve personeli tarafından yürütülür.

 

Đ

 

ç denetim sistemi

MADDE 32-

Bankalar bütün birim, sube ve konsolidasyona tâbi ortaklıklarını

kapsayan bir iç denetim sistemi kurmak zorundadır. Bu çerçevede, faaliyetlerin

mevzuata, ana sözlesmeye, iç düzenlemelere ve bankacılık ilkelerine uygunluğu,

banka müfettisleri tarafından denetlenir.

Đ

 

ç denetim faaliyetleri, tarafsız ve bağımsız bir sekilde, gerekli meslekî özen

gösterilerek, yeterli sayıda müfettis tarafından yerine getirilir. Ana ortaklık

niteliğindeki bankanın iç denetiminde görev alanlar konsolidasyona tâbi ortaklıklarda

iç denetim görevini ifa edebilir. Đç denetimle görevli birimce veya yetkili

müfettislerce bu Kanunun 29 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamında

düzenlenecek iç denetim raporunun, en az üçer aylık dönemler itibarıyla ve denetim

komitesi aracılığıyla yönetim kuruluna tevdii zorunludur.

 

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yetkili Kurulu

s

lar

Ba

ğımsız denetim kurulus

ları

MADDE 33-

Bu Kanunun 15 inci maddesine göre yetkilendirilecek bağımsız denetim

kuruluslarının çalısmalarına iliskin esaslar Türkiye Serbest Muhasebeci Malî

Müsavirler ve Yeminli Malî Müsavirler Odaları Birliği,Türkiye Muhasebe

Standartları Kurulu, Merkez Bankası ve kurulus birliklerinin görüsü alınarak Kurulca

düzenlenir. Bağımsız denetim kurulusları, bu Kanun uyarınca yaptıkları faaliyetler

dolayısıyla üçüncü kisilere verdikleri zararlardan sorumludurlar.

Bağımsız denetim kurulusları denetim esnasında, bankanın varlığını tehlikeye

sokabilecek veya yöneticilerin Kanun veya esas sözlesmeyi ihlâl etmis olduklarını

gösteren hususları tespit ederse, durumu derhal Kuruma bildirir. Bu bildirim, meslekî

gizlilik prensiplerinin ve anlasmalarının veya bankacılık sırlarına iliskin

yükümlülüklerin ihlâl edildiği anlamına gelmez.

De

ğerleme ve derecelendirme kurulus

ları

17

MADDE 34-

Bu Kanun ve bu Kanuna istinaden çıkarılan düzenlemelerde öngörülen

değerlemeler ve derecelendirmeler, Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar çerçevesinde,

değerleme ve derecelendirme kuruluslarına yaptırılır.

 

Destek hizmeti kurulu

s

ları

MADDE 35-

Bankalar, destek hizmetinden doğabilecek riskler ile bunların

yönetilmesine, beklenen fayda ve maliyetin değerlendirilmesine iliskin

hazırlayacakları programı Kuruma ibraz etmek zorundadır. Destek hizmeti, bankaların

yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini, ilgili düzenlemelere uymalarını ve etkin

biçimde denetlenmelerini engelleyici nitelikte olamaz.

Destek hizmeti kuruluslarına ve hizmet alınabilecek konulara iliskin usûl ve esaslar

Kurulca belirlenir.

Sorumluluk sigortası

MADDE 36-

Bağımsız denetim, değerleme, derecelendirme ve destek hizmeti

kurulusları, verdikleri hizmetlerden doğabilecek zararları karsılamak amacıyla

sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır. Bu maddenin uygulanmasına iliskin usûl

ve esaslar Kurulca belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Finansal Raporlama

Muhasebe ve raporlama sistemi

MADDE 37-

Bankalar, kurulus birliklerinin ve Türkiye Muhasebe Standartları

Kurulunun görüsü alınmak suretiyle Kurul tarafından uluslararası standartlar esas

alınarak belirlenecek usûl ve esaslara uygun olarak muhasebe sistemlerinde tekdüzeni

uygulamak; tüm islemlerini gerçek mahiyetlerine uygun surette muhasebelestirmek;

finansal raporlarını bilgi edinme ihtiyacını karsılayabilecek biçim ve içerikte,

anlasılır, güvenilir ve karsılastırılabilir, denetime, analize ve yorumlamaya elverisli,

zamanında ve doğru sekilde düzenlemek zorundadır.

Bankalar, kanunî ve yardımcı defter ve kayıtlarını, subeleri, yurt içi ve yurt dısındaki

muhabirleri ile hesap mutabakatı sağlamadan bilançolarını kapatamazlar.

Yayımlanan finansal tabloların gerçeğe aykırı olduğunun tespiti hâlinde Kurul gerekli

tedbirleri almaya yetkilidir.

Konsolide finansal raporlar

MADDE 38-

Ana ortaklık, finansal durum ve faaliyet sonuçları hakkında bir bütün

olarak bilgi vermek amacıyla 37 nci maddeye istinaden Kurulca düzenlenen usûl ve

esaslar çerçevesinde konsolide finansal raporlar düzenlemek zorundadır. Konsolide

finansal rapor kapsamında bulunan kuruluslar, kendilerinden konsolide finansal

raporların düzenlenmesine iliskin olarak istenecek her türlü bilgi ve belgeyi ilgili ana

ortaklığa vermekle yükümlüdür.

Finansal raporların imzalanması, sunulması, ilânı ve denetimi

MADDE 39-

Bankalar tarafından hazırlanan finansal raporlardan Kurulca

belirlenecek olanların, yönetim kurulu baskanı, denetim komitesi üyeleri, genel müdür

ile finansal raporlamadan sorumlu genel müdür yardımcısı ve ilgili birim müdürü

18

veya bu unvanlara esdeğer kisiler tarafından ad, soyad ve unvan belirtilmek suretiyle

finansal raporlamaya iliskin düzenlemelere ve muhasebe kayıtlarına uygun olduğu

belirtilerek imzalanması zorunludur. Đmza yükümlülüğü, Türkiye’de sube açmak

suretiyle faaliyette bulunan bankalarda müdürler kurulu üyelerince yerine getirilir.

Bankaların genel kurullarına sunacağı yıllık finansal raporların bağımsız denetim

kuruluslarınca onaylanması sarttır.

Bankalar, düzenleyecekleri finansal raporlarını, Kurulun belirleyeceği usûl ve esaslar

çerçevesinde ilgili mercilere sunmak ve ilân etmek zorundadırlar.

Yıllık faaliyet raporu

MADDE 40-

Bankalar, statülerine, yönetim ve organizasyon yapılarına, insan

kaynaklarına, faaliyetlerine, finansal durumlarına, yönetimin değerlendirmeleri ve

geleceğe yönelik beklentilerine iliskin bilgileri, finansal tablolarını, özet yönetim

kurulu raporunu ve bağımsız denetim raporunu da içeren yıllık faaliyet raporu

hazırlamak zorundadırlar. Faaliyet raporunun hazırlanmasına, ilgili mercilere

bildirilmesine ve kamuya açıklanmasına iliskin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.

Sorumluluk

MADDE 41-

Yönetim kurulu, bu Kanunun 37 nci maddesi uyarınca faaliyetlerin

muhasebelestirilmesi, finansal tabloların hazırlanması, onaylanması, denetlenmesi,

yetkili mercilere sunulması ve yayımlanması dâhil finansal raporlama sistemini,

görev, yetki ve sorumlulukları belirlemek, bilgi sistemlerini yeterli hale getirmek ve

uygulamayı gözetmekle yükümlüdür.

Belgelerin saklanması

MADDE 42-

Alınan yazılar ve faaliyetler ile ilgili belgelerin asılları veya bunun

mümkün olmadığı hâllerde sıhhatlerinden süpheye mahal vermeyecek kopyaları ve

yazılan yazıların makine ile alınmıs, tarih ve numara sırası verilerek düzenlenecek

suretleri, usûlleri çerçevesinde ilgili banka nezdinde on yıl süreyle saklanır. Bu

belgelerin mikrofilm, mikrofis seklinde veya elektronik, manyetik veya benzeri

ortamlarda saklanmaları mümkündür. Bu maddenin uygulanmasına iliskin usûl ve

esaslar Kurulca belirlenir.

 

DÖRDÜNCÜ KISIM

Koruyucu Hükümler

B

ĐRĐNCĐ

BÖLÜM

Özkaynaklar ve Standart Oranlar

Koruyucu düzenlemeler

MADDE 43-

Kurul; bankaların varlıkları, alacakları, özkaynakları, borç, yükümlülük

ve taahhütleri, gelir ve giderleri arasındaki ilgi ve dengelerin ve malî bünyeyi

etkileyen diğer tüm unsurların ve maruz kalınan risklerin tespiti, tahlili, izlenmesi,

ölçülmesi ve değerlendirilmesi amacıyla sınırlamalar ve standart oranlar da

belirlemek suretiyle gerekli düzenlemeleri yapmaya ve bunlar hakkında her türlü

tedbiri almaya yetkilidir. Bu hüküm, 38 inci madde gereğince konsolide malî tablo

hazırlama yükümlülüğü bulunan ana ortaklık için Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar

çerçevesinde konsolide ve konsolide olmayan bazda uygulanır. Bankalar, yapılan

19

düzenlemelere uymak, belirlenen sınırlamaları ve standart oranları konsolide baz da

dahil olmak üzere hesaplamak, tutturmak ve idame ettirmek ve bunlara iliskin olarak

Kurum tarafından istenen tedbirleri belirlenen süreler içinde almak ve uygulamakla

yükümlüdür.

Kurul, kurumsal yönetim hükümleri ile koruyucu hükümlerin uygulanmasını da

dikkate alarak, her bir banka ya da banka grubu için belirlenen asgarî veya azamî

standart oranlar ve sınırlardan farklı daha ihtiyatlı bir oran veya sınır tesis etmeye

veya hesaplama ve bildirim dönemlerini farklılastırmaya veya genel olarak

belirlenmemis oran ve sınırlar tespit etmeye yetkilidir.

Bu Kanun kapsamında öngörülen sınırlamalara ve standart oranlara iliskin esiklere

erisilmesi veya asımların olusması hâlinde, ilgili banka durumu derhal Kuruma

bildirmek zorundadır.

 

Ödenmi

s

sermaye, yedek akçeler ve özkaynak

MADDE 44-

Ödenmis sermaye, bankaların fiilen ve her türlü muvazaadan arî olarak

ödenmis veya Türkiye’ye ayrılmıs ve ödenmis sermayelerinden, bilançoda görülen

zararın yedek akçelerle karsılanamayan kısmı düsüldükten sonra kalan tutardır.

Yedek akçeler, bankaların 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve ilgili kanunlar ile ana

sözlesmelerine göre ayırdıkları yedek akçelerinden varsa bilanço zararının

düsülmesinden sonra elde edilen tutardır.

Özkaynak, ana sermaye ve katkı sermaye toplamı ile bu toplamdan sermayeden

indirilecek değerlerin düsülmesi sonucu bulunacak tutarı ifade eder.

Konsolide özkaynak, konsolide esasa göre uygulanacak kredi sınırları ile standart

oranların hesaplanmasında bu maddenin üçüncü fıkrası hükmüne göre hesaplanarak

dikkate alınır.

Bu maddeye iliskin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.

 

Sermaye yeterlili

ğ

i

MADDE 45-

Bu Kanunun uygulanmasında maruz kalınan riskler nedeniyle

olusabilecek zararlara karsı yeterli özkaynak bulundurulması sermaye yeterliliğini

ifade eder. Bankalar, Kurum tarafından düzenlenecek yönetmelikte öngörülen usûl ve

esaslara göre yüzde sekiz oranından az olmamak üzere belirlenecek sermaye

yeterliliği oranını hesaplamak, tutturmak, idame ettirmek ve raporlamak zorundadır.

Bankaların iç sistemleri, aktif ve malî yapıları dikkate alınarak asgarî sermaye

yeterliliği oranını artırmaya, bankalar bazında farklılastırmaya, kaynağı katılma

hesabı olan aktiflerin risk ağırlıklarının belirlenmesinde bu hesapların özelliklerini

dikkate almak suretiyle düzenleme yapmaya Kurul yetkilidir.

 

Likidite yeterlili

ğ

i

MADDE 46-

Bankalar, Merkez Bankasının uygun görüsü alınmak suretiyle Kurulca

belirlenecek usûl ve esaslara göre asgarî likidite düzeyini hesaplamak, tutturmak,

idame ettirmek ve raporlamak zorundadır.

20

 

A

s

ımların giderilmesi

MADDE 47-

Bu Kanun ve bu Kanuna istinaden çıkarılan düzenlemelerde yer alan

sınırlama ve oranlara iliskin asımların Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar

çerçevesinde giderilmesi zorunludur.

Özkaynaklarda meydana gelebilecek düsüsler nedeniyle özkaynağın belirli bir oranı

ile iliskilendirilen sınırlama ve oranlarda asımların olusması ve sartların gerektirmesi

hâlinde, bu asımlar Kurumca belirlenecek bir süre içinde giderilir. Asımların

giderilmesi için belirlenen süre içinde bu Kanunun idarî para cezalarına iliskin

hükümleri uygulanmaz.

 

Đ

 

KĐNCĐ

BÖLÜM

Krediler ve Risk Grubu

Krediler

MADDE 48-

Bankalarca verilen nakdî krediler ile teminat mektupları,

kontrgarantiler, kefaletler, aval, ciro, kabul gibi gayrinakdî krediler ve bu niteliği haiz

taahhütler, satın alınan tahvil ve benzeri sermaye piyasası araçları, tevdiatta bulunmak

suretiyle ya da herhangi bir sekil ve surette verilen ödünçler, varlıkların vadeli

satısından doğan alacaklar, vadesi geçmis nakdî krediler, tahakkuk etmekle birlikte

tahsil edilmemis faizler, gayrinakdî kredilerin nakde tahvil olan bedelleri, ters repo

islemlerinden alacaklar, vadeli islem ve opsiyon sözlesmeleri ile benzeri diğer

sözlesmeler nedeniyle üstlenilen riskler, ortaklık payları ve Kurulca kredi olarak

kabul edilen islemler izlendikleri hesaba bakılmaksızın bu Kanun uygulamasında

kredi sayılır.

Birinci fıkrada belirtilenlere ilâve olarak, kalkınma ve yatırım bankalarının finansal

kiralama yöntemiyle sağladığı finansmanlar ile katılım bankalarının tasınır ve

tasınmaz mal ve hizmet bedellerinin ödenmesi suretiyle veya kâr ve zarar ortaklığı

yatırımları, tasınmaz, ekipman veya emtia temini veya finansal kiralama, mal karsılığı

vesaikin finansmanı, ortak yatırımlar veya benzer yöntemlerle sağladıkları

finansmanlar da bu Kanun uygulamasında kredi sayılır.

Risk grubu

MADDE 49-

Bir gerçek kisi ile esi ve çocukları, bunların yönetim kurulu üyesi veya

genel müdürü oldukları veya bunların ya da bir tüzel kisinin birlikte veya tek

baslarına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettikleri ya da sınırsız sorumlulukla

katıldıkları ortaklıklar bir risk grubunu olusturur.

Bir banka ile bu bankanın nitelikli pay sahipleri, yönetim kurulu üyeleri ve genel

müdürü, bunların birlikte veya tek basına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol

ettikleri ya da bunların sınırsız sorumlulukla katıldıkları veya yönetim kurulu üyesi

ya da genel müdürü oldukları ortaklıklar bankanın dahil olduğu risk grubunu

olusturur.

Yukarıda belirtilen risk gruplarının belirlenmesinde birlikte kontrol edilen ortaklıklar,

bu ortaklıkların kontrolünü birlikte sağlayan her bir hissedarın risk grubuna dahil

edilir.

21

Bu maddenin uygulanmasında aralarında birinin ödeme güçlüğüne düsmesinin diğer

bir veya birkaçının ödeme güçlüğüne düsmesi sonucunu doğuracak boyutta kefalet,

garanti veya benzeri iliskiler bulunan gerçek ve tüzel kisiler ilgili risk gruplarına

dahil edilir.

Sermayesinin çoğunluğu ayrı ayrı veya birlikte Hazineye, Özellestirme Đdaresi

Baskanlığına, genel veya katma bütçeli dairelere ait bankalar; doğrudan veya dolaylı

olarak kontrol ettikleri ortaklıklar ile birlikte bir risk grubu olusturur.

Bankalar dısındaki kamu iktisadi tesebbüslerinin veya hisselerinin çoğunluğu

Özellestirme Đdaresi Baskanlığının elinde bulunan diğer kamu kurum ve kurulusları,

sermaye, yönetim ve denetimlerine hâkim oldukları bağlı ortaklık, istirak ve

müesseseler ile birlikte bir risk grubu olusturur.

Bu maddenin uygulanmasına, banka ve ortaklıklarda yönetim kurulu üyesi ve genel

müdür olarak görev yapanlar ve velâyet altında olmayan çocuklar bakımından aynı

risk grubuna dahil edilecek gerçek ve tüzel kisilerin tespitine iliskin usûl ve esaslar

Kurulca belirlenir.

Etiketler: bankacılık kanunu
Eklenme Tarihi: 7 Mayıs 2009